Những điểm mới trong tiêu chuẩn xét tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu 2024

Tại Giải thưởng Tạ Quang Bửu 2024, bên cạnh việc mở rộng phạm vi xét duyệt, nhiều tiêu chuẩn để tặng giải cũng đã được điều chỉnh nhằm đảm bảo quá trình đánh giá trở nên công bằng và chính xác hơn.

Vào ngày 6/3/2024, Hội đồng Xét tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu cho năm 2024 đã tổ chức phiên họp để triển khai công việc đánh giá và xét tặng Giải thưởng tại trụ sở của Bộ Khoa học và Công nghệ tại Hà Nội.

Phiên họp có sự tham dự của các thành viên của Hội đồng, bao gồm các nhà khoa học đại diện cho Hội đồng Khoa học và Công nghệ cơ bản của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED), cũng như các nhà khoa học nước ngoài xuất sắc đang công tác tại Việt Nam và các nhà khoa học Việt Nam xuất sắc đang làm việc ở nước ngoài trong hai lĩnh vực Khoa học tự nhiên và kỹ thuật, Khoa học xã hội và nhân văn. Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Hồng Thái, người cũng là Trưởng Ban tổ chức của Giải thưởng, đã tham dự phiên họp và có các phát biểu chỉ đạo.

Trong buổi phát biểu tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Hồng Thái đã nhấn mạnh rằng Hội đồng cần đồng thuận về phương thức đánh giá và xét tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2024. Điều này sẽ giúp cho quá trình triển khai và lựa chọn giải thưởng diễn ra một cách hiệu quả, đồng thời đảm bảo tính khách quan, minh bạch và đạo đức trong lĩnh vực khoa học. Ông Thái cũng nhấn mạnh rằng Bộ Khoa học và Công nghệ, là đơn vị trực thuộc Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia và cũng là đơn vị thường trực của Giải thưởng, sẽ hỗ trợ mạnh mẽ cho Hội đồng trong việc đánh giá và lựa chọn giải thưởng một cách nghiêm túc và đúng tiến độ. Ông cũng mong muốn các chuyên gia trong Hội đồng tuân theo Quy chế mới của Giải thưởng Tạ Quang Bửu (được ban hành kèm theo Thông tư số 18/2023/TT-BKHCN, sửa đổi và bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2015/TT-BKHCN) để phát huy tối đa chức năng của Hội đồng trên nguyên tắc tập trung và dân chủ.

Tại phiên họp, đại diện từ Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia, đơn vị thường trực của Giải thưởng Tạ Quang Bửu, đã tổng hợp báo cáo về quá trình tiếp nhận và chuẩn bị đánh giá hồ sơ đề cử Giải thưởng. Họ cũng cung cấp thông tin về các quy định mới trong Quy chế của Giải thưởng.

Theo báo cáo, từ tháng 11/2023 đến tháng 01/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tiếp nhận tổng cộng 97 hồ sơ đăng ký Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2024. Trong số đó, có 76 hồ sơ trong lĩnh vực Khoa học Tự nhiên và Kỹ thuật, và 21 hồ sơ trong lĩnh vực Khoa học Xã hội và Nhân văn. Trong số này, có 71 hồ sơ đề cử cho Giải thưởng chính và 26 hồ sơ đề cử cho Giải thưởng trẻ.

Một điểm mới của Thông tư số 18/2023/TT-BKHCN là việc mở rộng phạm vi đánh giá cho các nhà khoa học nghiên cứu thuộc lĩnh vực Khoa học Xã hội và Nhân văn, cũng như tiếp nhận hồ sơ theo hình thức đề cử thay vì tự ứng cử như trước đây.

Từ năm nay, Giải thưởng Tạ Quang Bửu cũng sẽ xem xét và lựa chọn nhà khoa học thông qua việc đánh giá kết quả nghiên cứu cơ bản trong không quá 3 bài báo khoa học quốc tế được công bố trong vòng 7 năm. Điều này nhằm tạo cơ hội công bằng hơn giữa nhóm nhà khoa học trẻ và nhóm nhà khoa học có kinh nghiệm.

Ngoài ra, từ năm nay, Giải thưởng sẽ được tổ chức định kỳ ba năm một lần thay vì hàng năm như trước. Cơ cấu giải thưởng sẽ có tối đa năm giải chính, không quá ba giải ở mỗi lĩnh vực, cùng với ba giải dành cho nhà khoa học trẻ dưới 35 tuổi. Tổng thể, số lượng giải thưởng sẽ tăng lên nhưng vẫn đảm bảo chất lượng.

Trong buổi thảo luận tại phiên họp, các thành viên Hội đồng xét tặng Giải thưởng đã đồng thuận với cách tiếp cận, phương thức và tiêu chí đánh giá Giải thưởng. Họ cũng thảo luận về việc phối hợp giữa Hội đồng khoa học các ngành và Hội đồng Giải thưởng.

GS.TS Trần Xuân Nam, Chủ tịch Hội đồng Xét tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2024, thông báo rằng Hội đồng đã đồng thuận tiến hành theo Quy chế mới của Giải thưởng và cam kết tuân thủ nguyên tắc khách quan, dân chủ và bảo mật thông tin. Các thành viên trong Hội đồng khoa học nghiên cứu cơ bản của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia sẽ có trách nhiệm theo dõi, trình bày và báo cáo về các hồ sơ được đề xuất bởi Hội đồng khoa học. Ngoài ra, Hội đồng và Hội đồng xét tặng Giải thưởng có thể mời thêm các chuyên gia ngoài Hội đồng có chuyên môn phù hợp (nếu cần thiết) để thực hiện đánh giá và đảm bảo sát với nội dung của các công trình.

Công tác xét tặng Giải thưởng dự kiến sẽ diễn ra đến tháng 4/2024, và việc trao tặng Giải thưởng được dự kiến sẽ diễn ra trong dịp kỷ niệm Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam vào ngày 18/5/2024.

Cảm ơn bạn đã đọc bài tổng hợp của ISAO

Nguồn: sohuutritue.net.vn