Quyền sở hữu trí tuệ là ‘lá chắn’ bảo vệ các giải pháp công nghệ mới

Văn phòng Đại diện Cục Sở hữu Trí tuệ khu vực Miền Trung – Tây Nguyên (Văn phòng 3) vẫn đang tiếp tục phát triển và đổi mới thông qua việc thúc đẩy việc xác lập quyền sở hữu trí tuệ đối với các giải pháp kỹ thuật và công nghệ mới, đồng thời đóng vai trò là “cầu nối” giữa nhà khoa học và doanh nghiệp.

Nhờ sự tư vấn và hỗ trợ từ Văn phòng 3, nhiều tài sản trí tuệ phát sinh từ hoạt động sáng tạo trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, sản xuất và kinh doanh tại miền Trung – Tây Nguyên đã được bảo vệ. Các giải pháp kỹ thuật và công nghệ mới đã được nhận diện, quyền sở hữu được xác lập và chuyển giao một cách hiệu quả.

Yên tâm sáng tạo

Ts. Nguyễn Tấn Khoa (SN 1987), đang làm việc tại Viện Nghiên cứu và Phát triển Công nghệ Cao, Trường Đại học Duy Tân (TP Đà Nẵng), đã được trường cử tham dự các buổi tập huấn do Cục Sở hữu Trí tuệ tổ chức. Điều này đã giúp nhà khoa học trẻ tăng cường quan tâm đến việc bảo vệ các tài sản trí tuệ trong lĩnh vực nghiên cứu. Hiện tại, Khoa đã đăng ký thành công 3 giải pháp có ích về tái chế và cải tiến các loại vật liệu xây dựng.

Từ khi còn là sinh viên thạc sĩ tại Đại học Seajong (Hàn Quốc), Tấn Khoa đã được biết đến với giải pháp sáng tạo xây dựng nhà bằng gáo dừa và đã đạt giải nhì trong cuộc thi Ý tưởng Xanh do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tổng Cục Môi trường, Công ty Ô tô Toyota Việt Nam tổ chức.

Nhận được phần thưởng là 250 triệu đồng, Tấn Khoa đã biến ý tưởng thành hiện thực bằng việc xây dựng một căn nhà có diện tích 48m2, sử dụng 4 tấn gáo dừa và tặng cho người dân khó khăn tại vùng quê dừa Bến Tre.

Từ những gáo dừa bỏ đi, Khoa đã nghiên cứu và phát triển quy trình sản xuất bê tông từ gáo dừa. Thành phần của vật liệu đã thay đổi so với vật liệu truyền thống, trong đó xi măng được sử dụng như chất kết dính, cát chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ và gáo dừa đã qua xử lý chiếm phần lớn, cùng với nước và phụ gia phối trộn theo tỉ lệ nhất định.

Khoa nhớ lại: “Đã hơn 12 năm kể từ khi người dân bắt đầu sử dụng nhà được xây từ gáo dừa, hàng năm chúng tôi đều về kiểm tra nhưng không thấy có dấu hiệu nứt nẻ hoặc vấn đề gì xảy ra.”

“Từ niềm đam mê với nghiên cứu khoa học và sở thích khám phá mọi nơi, Tấn Khoa đã mạnh dạn thử nghiệm và cải tiến vật liệu truyền thống để đóng góp vào việc bảo vệ môi trường, thông qua việc tái chế và sử dụng phế thải từ ngành công nghiệp nặng, cũng như giảm thiểu lượng khí CO2 trong quá trình sản xuất vật liệu xây dựng. Anh đã phải trải qua hàng trăm lần thử nghiệm để đạt được một giải pháp hữu ích.

Gần đây, Tấn Khoa đã đăng ký thành công một giải pháp về vật liệu gạch nhẹ sử dụng công nghệ geopolyme, được sử dụng để xây dựng các kết cấu bao che cho cả công trình dân dụng và công nghiệp.

Ưu điểm của giải pháp của Khoa là quá trình đóng rắn của bê tông geopolyme diễn ra trong môi trường có tính kiềm, kết hợp sử dụng xút và vôi với tỉ lệ tối ưu để bột nhôm có thể phát huy tác dụng tốt nhất trong việc tạo bọt, đồng thời đảm bảo hiệu quả kinh tế và các tiêu chí về cơ tính.

“Tôi đã trải qua quá trình nghiên cứu và viết bài báo khoa học, nhưng việc viết bản tóm tắt tờ khai đăng ký sở hữu trí tuệ hoàn toàn khác biệt. Nhờ sự hỗ trợ từ trường Đại học Duy Tân và Văn phòng 3, tôi đã có được sự dẫn dắt để thực hiện hồ sơ bảo hộ một cách mượt mà và ít lỗi nhất,” Tấn Khoa chia sẻ.

Tuy nhiên, theo Ts. Nguyễn Tấn Khoa, việc nghiên cứu khoa học và đăng ký giải pháp hữu ích để khẳng định tài sản trí tuệ của mình là một điểm cộng quan trọng trên hành trình nghiên cứu khoa học. Tuy vậy, thương mại hóa lại là một hành trình gian nan.

Khoa chia sẻ: “Khi họ biết rằng tôi đang thực hiện nghiên cứu khoa học, người bán vật liệu phế thải ở cảng Cần Thơ không chỉ không lấy tiền mà còn nhiệt tình hỗ trợ, và khuyên tôi rằng khi nghiên cứu thành công, tôi nên chia sẻ để họ mua sản phẩm của tôi. Việc nghiên cứu đòi hỏi nhiều tiền bạc và thời gian, mặc dù có sự hỗ trợ từ nhà trường và cơ quan chức năng, nhưng phần lớn vẫn phải dựa vào tự lực”.

Văn phòng 3 đã hỗ trợ nhiều doanh nghiệp trẻ khởi nghiệp ở TP Đà Nẵng để bảo vệ sản phẩm sáng tạo của họ trước khi bước vào thị trường. Một ví dụ là ông Trần Minh Thông, từ khi còn là sinh viên ngành Công nghệ Môi trường, luôn ấp ủ nghiên cứu về hạt khử mùi.

Ban đầu, sản phẩm hạt khử mùi Enso đã được nghiên cứu thành công, nhưng quy mô sản xuất vẫn còn nhỏ lẻ và thủ công, chưa đủ để đáp ứng được nhu cầu thương mại hóa.

Trải qua quá trình nghiên cứu miệt mài từ năm 2011 đến 2023, ông Thông đã thành công trong việc sản xuất hàng loạt sản phẩm hạt khử mùi và chính thức khởi tạo kêu gọi đầu tư để thành lập công ty TNHH ENSO DANA – chuyên về các giải pháp môi trường tại Đà Nẵng.

Nhóm sản phẩm Hạt khử mùi ENSO được thiết kế để loại bỏ mùi hôi từ quá trình phân hủy hữu cơ trong các không gian nhỏ như nhà vệ sinh, ô tô, tủ lạnh – tủ đông, tủ giày, phòng ngủ, nhà bếp, tủ quần áo. Sản phẩm không chỉ hút ẩm mạnh mẽ mà còn ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc.

Đa số các loại khử mùi hiện nay thực chất là hóa chất tổng hợp tạo ra sáp thơm, gel thơm đánh lừa khứu giác. ENSO là một giải pháp khử mùi 100% tự nhiên, có thời gian sử dụng kéo dài từ 12 đến 18 tháng.

“Trong quá trình tham vấn để đăng ký bảo hộ giải pháp hữu ích cho sản phẩm, chúng tôi đã nhận được sự hỗ trợ rõ ràng, chi tiết và nhiệt tình, thân thiện từ anh Nguyễn Minh Đức – chuyên viên cùng các đồng nghiệp tại Văn phòng 3”, ông Thông chia sẻ.

Hiện tại, nhóm sản phẩm “Hạt khử mùi ENSO” đã đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ nhãn hiệu và mã số mã vạch.

Bảo vệ và phát huy thành quả sáng tạo

Trải qua quá trình nghiên cứu miệt mài từ năm 2011 đến 2023, ông Thông đã thành công trong việc sản xuất hàng loạt sản phẩm hạt khử mùi và chính thức khởi tạo kêu gọi đầu tư để thành lập công ty TNHH ENSO DANA – chuyên về các giải pháp môi trường tại Đà Nẵng.

Nhóm sản phẩm Hạt khử mùi ENSO được thiết kế để loại bỏ mùi hôi từ quá trình phân hủy hữu cơ trong các không gian nhỏ như nhà vệ sinh, ô tô, tủ lạnh – tủ đông, tủ giày, phòng ngủ, nhà bếp, tủ quần áo. Sản phẩm không chỉ hút ẩm mạnh mẽ mà còn ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc.

Đa số các loại khử mùi hiện nay thực chất là hóa chất tổng hợp tạo ra sáp thơm, gel thơm đánh lừa khứu giác. ENSO là một giải pháp khử mùi 100% tự nhiên, có thời gian sử dụng kéo dài từ 12 đến 18 tháng.

“Trong quá trình tham vấn để đăng ký bảo hộ giải pháp hữu ích cho sản phẩm, chúng tôi đã nhận được sự hỗ trợ rõ ràng, chi tiết và nhiệt tình, thân thiện từ anh Nguyễn Minh Đức – chuyên viên cùng các đồng nghiệp tại Văn phòng 3”, ông Thông chia sẻ.

Hiện tại, nhóm sản phẩm “Hạt khử mùi ENSO” đã đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ nhãn hiệu và mã số mã vạch.

Trong vòng 3 năm qua, số lượng đơn đăng ký bảo hộ sở hữu công nghiệp gửi đến Cục Sở hữu trí tuệ đã tăng khoảng 10% so với những năm trước. Trong đó, đơn đăng ký nhãn hiệu chiếm tỷ lệ lớn nhất.

“Bấy lâu nay, có rất nhiều bạn trẻ, nhóm bạn trẻ đang dấn thân vào việc khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Một số khởi nghiệp dựa trên tài sản trí tuệ của họ nhưng chưa được bảo hộ, hoặc sử dụng tài sản trí tuệ mua lại từ người khác mà chưa đầy đủ kiến thức về sở hữu trí tuệ,” bà Thúy chia sẻ.

Nhiều trường hợp, người nộp đơn phân loại sản phẩm hoặc dịch vụ hàng hóa chưa chính xác, dẫn đến việc thẩm định đơn kéo dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn từ các chuyên viên tại Văn phòng 3 trong việc hướng dẫn và giải quyết các vấn đề phát sinh.

Các doanh nghiệp chủ yếu khai thác hiệu quả các nhãn hiệu và kiểu dáng công nghiệp. Tuy nhiên, việc thương mại hóa sáng chế/giải pháp hữu ích ở miền Trung – Tây Nguyên vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là khi chúng thường phát sinh từ các nhiệm vụ nghiên cứu trong trường học và chưa được tập trung vào việc thương mại hóa.

Ví dụ, nhóm sản phẩm “Hạt khử mùi ENSO” mới và hoàn toàn khác biệt so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường, dẫn đến việc tiếp cận người tiêu dùng ở giai đoạn đầu còn hạn chế. Chi phí marketing lớn cùng với các thủ tục pháp lý ban đầu cho sản phẩm gặp nhiều khó khăn do chưa có phân loại, tiêu chuẩn, hoặc quy chuẩn cụ thể cho sản phẩm.

“Chúng tôi đang nỗ lực hoàn tất các thủ tục đăng ký bảo hộ giải pháp hữu ích để chứng minh hiệu quả của sản phẩm và ngăn chặn hàng giả, hàng nhái,” ông Trần Minh Thông chia sẻ thêm.

Năm 2024, chủ đề của Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới (26/4) là: “Sở hữu trí tuệ và các mục tiêu phát triển bền vững: Xây dựng tương lai chung bằng đổi mới và sáng tạo”. Văn phòng 3 luôn hướng tới mục tiêu này bằng cách liên kết với các trung tâm khởi nghiệp tại miền Trung – Tây Nguyên; hỗ trợ xây dựng và nâng cao giá trị của tài sản trí tuệ thông qua hoạt động sáng tạo.

Để tận dụng tốt các thành tựu sáng tạo, ngoài việc đăng ký bảo hộ, các nhà khoa học ở miền Trung – Tây Nguyên cần sự hỗ trợ từ các chính sách Nhà nước đối với các sáng chế/giải pháp hữu ích, một nhiệm vụ quan trọng trong lĩnh vực khoa học. Chủ sở hữu sáng chế có thể tìm đến các đơn vị môi giới như Hội Sáng chế Việt Nam hoặc các doanh nghiệp khoa học công nghệ, cũng như các trung tâm khởi nghiệp để tìm kiếm cơ hội kết nối và tận dụng hiệu quả hơn.

Cảm ơn bạn đã đọc bài tổng hợp của ISAO

Nguồn: sohuutritue.net.vn