Trong buổi tọa đàm về Luật Sở hữu Trí tuệ – Từ quá trình sửa đổi đến thực tiễn thi hành: Một năm trong cái nhìn lại, luật sư Vũ Thị Kim Dung (Rouse) đã đề cập đến các vấn đề pháp lý liên quan đến việc xác định quyền sở hữu đối với sáng chế và kiểu dáng công nghiệp, từ quá trình sửa đổi đến thực tiễn áp dụng.
Theo luật sư Dung, đối với các sáng chế và kiểu dáng công nghiệp được tài trợ bởi ngân sách nhà nước, tổ chức chủ trì việc nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ có trách nhiệm đăng ký sáng chế và kiểu dáng công nghiệp dưới tên của họ. Họ cũng phải thông báo cho đại diện chủ sở hữu nhà nước về các sáng chế và kiểu dáng công nghiệp mà họ đã tạo ra trong vòng 30 ngày. Trong vòng 6 tháng sau thông báo, tổ chức chủ trì phải nộp đơn đăng ký sáng chế và kiểu dáng công nghiệp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Nếu một doanh nghiệp hoặc tổ chức chủ trì không muốn đăng ký sáng chế và kiểu dáng công nghiệp, họ phải thông báo cho đại diện chủ sở hữu nhà nước và đợi trong vòng 90 ngày. Sau thời hạn này, đại diện chủ sở hữu nhà nước có thể giao quyền đăng ký sáng chế và kiểu dáng công nghiệp cho tổ chức hoặc cá nhân khác theo quy định.
Luật sư Dung đã nhấn mạnh rằng “Các sáng chế sử dụng ngân sách nhà nước chỉ có thể chuyển giao cho tổ chức hoặc cá nhân Việt Nam, nghĩa là tổ chức hoặc cá nhân phải được thành lập và hoạt động theo pháp luật của Việt Nam. Điều này có nghĩa là không thể chuyển giao cho các tổ chức ở nước ngoài”. Việc này được xem là một trong những vấn đề không được coi là lý tưởng, theo luật sư Dung.
Một điểm khác biệt đáng chú ý trong luật sở hữu trí tuệ là nghĩa vụ trả thù lao cho tác giả sáng chế và kiểu dáng công nghiệp. Quy định trước đây hướng tới việc bảo vệ người sáng tạo hơn, trong khi quy định mới hướng tới việc bảo vệ các doanh nghiệp sở hữu sáng chế nhiều hơn. Nếu một công ty đầu tư tiền và tài nguyên để phát triển sáng chế, thì sáng chế đó sẽ thuộc quyền sở hữu của công ty đó, không phải là của tác giả sáng chế. Tuy nhiên, chủ sở hữu sáng chế vẫn phải trả thù lao cho tác giả sáng chế về kiểu dáng công nghiệp.
Theo quy định cũ, mức thù lao tối thiểu phải trả cho tác giả được tính dựa trên lợi nhuận thu được trực tiếp từ việc sử dụng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, hoặc số tiền thanh toán khi chuyển giao quyền sử dụng. Tuy nhiên, theo quy định mới, nếu không có thỏa thuận, mức thù lao được trả cho tác giả được xác định bằng 10% lợi nhuận trước thuế hoặc 15% tổng số tiền thanh toán khi chuyển giao quyền sử dụng, tùy thuộc vào trường hợp cụ thể.
Các quy định về kiểm soát an ninh đối với sáng chế trước khi nộp đơn đăng ký ở nước ngoài cũng đã có những thay đổi. Theo quy định cũ, sáng chế phải được nộp đơn đăng ký đầu tiên tại Việt Nam và chờ đợi 6 tháng trước khi có thể nộp đơn tại nước ngoài. Tuy nhiên, luật sư Dung nhận định rằng các quy định từ bộ luật cũ vẫn còn nhiều hạn chế so với những quy định mới được sửa đổi năm 2022.
Đối với các quy định mới, điều kiện để nộp đơn đăng ký sáng chế tại Việt Nam bao gồm: sáng chế thuộc lĩnh vực kỹ thuật ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, sáng chế được tạo ra tại Việt Nam, và tác giả sáng chế phải là công dân Việt Nam hoặc tổ chức được thành lập theo pháp luật của Việt Nam.
Các quy định mới cũng bổ sung thêm các trường hợp về việc hủy bỏ hiệu lực của bằng độc quyền sáng chế. Ví dụ, bằng độc quyền sáng chế có thể bị hủy nếu đơn đăng ký sáng chế không tuân thủ quy định về an ninh hoặc nếu sáng chế được tạo ra dựa trên nguồn gen mà không được tiết lộ chính xác.
Luật Sở hữu Trí tuệ 2005 đã trải qua sự sửa đổi năm 2022, mang lại nhiều điều chỉnh quan trọng trong việc xác lập quyền đối với sáng chế và kiểu dáng công nghiệp, từ quá trình sửa đổi đến thực tiễn áp dụng. Những thay đổi này nhằm mục đích hoàn thiện hệ thống pháp luật về sở hữu trí tuệ, khuyến khích sáng tạo, đổi mới, và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc đầu tư vào lĩnh vực khoa học và công nghệ.
Cảm ơn bạn đã đọc bài tổng hợp của ISAO
Nguồn: sohuutritue.net.vn
