Quy hoạch phát triển tỉnh Quảng Nam trong giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 thể hiện sự tư duy đổi mới và định hướng phát triển phù hợp. Trong đó, mô hình cấu trúc của quy hoạch đặt điểm nhấn vào việc chia tỉnh Quảng Nam thành hai vùng, hai cụm động lực và ba hành lang phát triển.
Trước khi tổ chức Hội nghị Công bố tại thành phố Tam Kỳ, vào ngày 17/1/2023, Thủ tướng Chính phủ đã chính thức phê duyệt quy hoạch phát triển của tỉnh Quảng Nam trong giai đoạn 2021 – 2030, với tầm nhìn đến năm 2050.
Công bố quy hoạch quan trọng dựa trên tiềm năng, lợi thế
Ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam, nhấn mạnh rằng sự kiện này mang ý nghĩa quan trọng, thể hiện mục tiêu và tầm nhìn chiến lược để tỉnh Quảng Nam tận dụng và phát triển tiềm năng và thế mạnh của mình. Đồng thời, đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái, từ đó giữ vững sự ổn định trên hành trình trở thành một trong những tỉnh phát triển khá của cả nước, là điểm đầu tăng trưởng quan trọng của miền Trung – Tây Nguyên.
Ông Lê Trí Thanh cũng nhấn mạnh rằng quy hoạch ngành, quy hoạch vùng và quốc gia đều có tác động tích cực đến sự phát triển của tỉnh. Để hoàn thiện bản dự thảo quy hoạch, tỉnh đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo để tham vấn ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cũng chia sẻ quan điểm rằng Quảng Nam là một vùng đất địa linh nhân kiệt, có lịch sử phong phú và kiên trung trong hai cuộc kháng chiến của dân tộc, với nhiều chiến công lừng lẫy. Đồng thời, cũng là nơi sinh ra nhiều danh nhân, chí sĩ yêu nước, các vị văn thần, võ tướng, nhà cách mạng và nhà lãnh đạo tài ba của dân tộc.
Quảng Nam nằm ở vị trí trung tâm của cả nước, được trang bị hạ tầng hàng không, đường biển, cảng biển, đường sắt, đường bộ và cửa khẩu quốc tế rộng lớn, với bờ biển dài và dân số đông đúc. Vị trí địa lý đặc biệt này đã giúp tỉnh thuận lợi trong việc kết nối với các tỉnh, thành phố trong nước cũng như các quốc gia trong khu vực. Quảng Nam đã được chọn làm địa điểm triển khai mô hình Khu kinh tế mở đầu tiên trong cả nước, trở thành cửa ngõ hội nhập quốc gia.
Ngoài ra, Quảng Nam còn nhận được sự công nhận và đánh giá từ các tổ chức trong và ngoài nước về việc bảo tồn đa dạng sinh học.
Tỉnh này còn là nơi gặp gỡ của nhiều nền văn hóa lâu đời, tỏa sáng nhiều giá trị văn hóa và dân tộc, với nhiều danh lam thắng cảnh và di sản văn hóa, đặc biệt có 02 di sản văn hóa thế giới và các di tích lịch sử nổi tiếng.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã nhấn mạnh rằng Quảng Nam có nhiều tiềm năng, lợi thế và dư địa cho sự đầu tư và phát triển trong tương lai, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, văn hóa, du lịch và nguồn nhân lực. Tỉnh này có thể phát triển thành một trong những tỉnh phát triển khá của cả nước, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế của khu vực miền Trung – Tây Nguyên.
Điểm nhấn quy hoạch hai cụm động lực, ba hành lang phát triển
Quy hoạch đề ra mục tiêu đến năm 2030, Quảng Nam sẽ phấn đấu trở thành một tỉnh phát triển khá của cả nước, với mạng lưới hạ tầng hiện đại và đồng bộ, phát triển các lĩnh vực như cảng hàng không, cảng biển, dịch vụ logistics, du lịch, công nghiệp ô tô, cơ khí, và điện khí. Tỉnh cũng sẽ tập trung vào việc hình thành các trung tâm công nghiệp phụ trợ và chế biến sâu sản phẩm nông lâm nghiệp, dược liệu, và silica có tầm quốc gia.
Ngoài ra, quy hoạch cũng đặt ra mục tiêu phát triển cơ sở đào tạo nghề chất lượng cao, bảo tồn và phát huy văn hóa bản địa, nâng cao chất lượng các cơ sở y tế và giáo dục, và phát triển hệ thống đô thị đồng bộ kết nối với nông thôn.
Theo quy hoạch, tổ chức không gian hoạt động kinh tế – xã hội sẽ được thể hiện qua mô hình cấu trúc điểm nhấn, bao gồm hai vùng, hai cụm động lực, và ba hành lang phát triển. Mỗi vùng sẽ tập trung vào các lĩnh vực quan trọng có tiềm năng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong tương lai. Vùng Đông sẽ tập trung vào kinh tế biển, công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch, và nông nghiệp, với sự phát triển tập trung ở các đô thị và trung tâm hành chính của tỉnh.
Tam Kỳ được xác định là đô thị trung tâm hành chính, kinh tế, giáo dục và đào tạo trong tỉnh. Hội An được coi là đô thị sinh thái – văn hóa – du lịch, nơi giao lưu văn hóa quốc tế và có các sản phẩm đặc sắc phản ánh sâu sắc bản sắc văn hóa. Điện Bàn được xem là đô thị phát triển công nghiệp, khoa học và đổi mới sáng tạo.
Vùng Tây Quảng Nam, với các huyện miền núi, được quy hoạch là vùng bảo tồn hệ sinh thái rừng tự nhiên, phát triển nguyên liệu lâm sản và dược liệu quốc gia. Sâm Ngọc Linh được coi là sản phẩm chủ lực để sản xuất các sản phẩm có giá trị tăng cao. Đồng thời, khu vực này cũng tập trung vào kinh tế vườn, trang trại, chăn nuôi, khai thác thủy điện, khoáng sản và bảo vệ khu vực biên giới.
Hai cụm động lực được quy hoạch bao gồm cụm Điện Bàn – Hội An – Đại Lộc và cụm Tam Kỳ – Núi Thành – Phú Ninh.
Quy hoạch tỉnh Quảng Nam cũng bao gồm ba hành lang phát triển. Hành lang đầu tiên tập trung vào kinh tế ven biển từ đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, với các không gian công nghiệp sinh thái, công nghiệp công nghệ cao, du lịch xanh và chuỗi đô thị sông, biển. Hành lang thứ hai tập trung vào đường Đông Trường Sơn và đường Hồ Chí Minh, với việc phát triển công nghiệp thủy điện, khai thác và chế biến khoáng sản, nông, lâm nghiệp, và bảo tồn văn hóa của các dân tộc thiểu số.
Hành lang dọc quốc lộ 14B và quốc lộ 14E nối lên quốc lộ 14D đến Cửa khẩu quốc tế Nam Giang được xem như là trục giao lưu vùng kinh tế quan trọng, kết nối Tây Nguyên – Nam Lào – Bắc Campuchia.
Trong quy hoạch tỉnh Quảng Nam, có 5 nhóm mục tiêu chính bao gồm: kinh tế – văn hóa – xã hội; môi trường – sinh thái; kết cấu hạ tầng; quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Trong đó, mục tiêu về kinh tế đặt ra tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021 – 2030 trên 8%/năm, GRDP bình quân đầu người đạt trên 7.500 USD; mục tiêu về kết cấu hạ tầng, bao gồm việc đầu tư Cảng hàng không Chu Lai đạt tiêu chuẩn cảng hàng không quốc tế với quy mô cấp 4F, và Cảng biển Quảng Nam đạt tiêu chuẩn loại I tiếp nhận tàu đến 50.000 DWT.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá rằng quy hoạch tỉnh Quảng Nam thể hiện tư duy đổi mới và mục tiêu phát triển phù hợp với định hướng phát triển của cả nước. Quy hoạch này nhấn mạnh vào việc đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nhằm phát triển toàn diện, bền vững.
Quy hoạch chính là công cụ quan trọng để tỉnh Quảng Nam định rõ phương hướng, điều hành và quản lý mọi hoạt động phát triển kinh tế – xã hội. Nó cũng mở ra những cơ hội, không gian phát triển mới và được kỳ vọng sẽ tạo ra động lực mới để Quảng Nam phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời đảm bảo hài hòa giữa các yếu tố kinh tế – xã hội – môi trường.
